انحصار وراثت یعنی تعدا وارث های شخص فوت شده و علاوه بر آن سهم آنها از ارث مشخص گردد.
به زبان ساده تر انحصار وراثت یعنی مشخص کردن مقدار اموال کسی که فوت شده است و اینکه یکی از کارهایی که بعد از فوت کسی صورت میگیرد خصوصا اگر متوفی اموال قابل توجهی هم داشته باشد. که قانون در اینجا مقدار سهم هر یک از وارثان فرد فوت شده را مشخص میکند که اصطلاحا به آن انحصار وراثت میگویند.
وارث کیست
در واقع کسانی که از یک فرد متوفی ارث میبرند از نظر قانون به 3 دسته تقسیم میشوند:
1-طبقه ی اول عبارتنداز:پدر،مادر،زن ،شوهر،اولاد و اولاد و اولاد
2-طبقه ی دوم عبارتنداز:اجداد، برادر، خواهر، و اولاد آنها
3-طبقه ی سوم عبارتنداز:عمو،عمه،دایی،خاله، و اولاد آنها
اگر در هر طبقه ای حتی یک نفر از ورثه در حال حیات باشد سبب میگردد به هیچ کدام از طبقات ارثی تعلق نگیرد اگر در اصطلاحات حقوقی به کلمه ی (ترکه) یا (ماترک) برخوردید بدانید معنی آن همان ارث یا دارایی خود فرد فوت شده است
اینکه هر فرد از شخص متوفی چقدر ارث میبرد بستگی به این دارد که فرد در چه طبقه ای ار وراث قرار گرفته باشد
از کدام مرجع میتوان درخواست صدور گواهی انحصار وراثت کرد
برای گرفتن گواهی انحصار وراثت باید به محل شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی مراجعه کرد.برای گرفتن این گواهی هر یک از ورثه یا هر کس که از مال متوفی ذی نفع است و سهمی دارد میتواند برای گرفتن این گواهی اقدام کند
در واقع این گواهی میزان ارثی که به سهم الارث میرسد را مشخص میکند.و داشتن این گواهی برای انجام امور حقوقی،بانکی و امور ثبتی و ... الزامی میباشد.
دو نوع گواهی انحصار ورثه داریم: گواهی انحصار ورثه محدود و گواهی انحصار ورثه نامحدود. اگر متوفی دارای اموالی باشد انحصار ورثه ی نامحدود را برای فروش اموال به ارث رسیده وراث نیز به این گواهی هست. تفاوت بین دو گواهی در مدت زمان صدور و انتشار آگهی است.برای گواهی انحصار وراثت نامحدود یک ماه زمان کافی ست و برای گواهی انحصار ورثه محدود یک هفته نیاز به زمان دارد.
چه مدارکی برای انحصار وراثت لازم است
1- اصل و کپی برابر اصل گواهی فوت:در سیستم ثبت احوال فوت شخص متوفی ثبت میشود. و با باطل شدن شناسنامه گواهی فوت متوفی به وراث داده میشود برای درخواست باید گواهی و کپی برابر اصل آن را به همراه داشته باشید
2- اصل وکپی شناسنامه و کارت ملی برای افرادی که ورثه متوفی هستند.
3- استشهادیه محضری: لازم است در فرم دادگاه نام همه ی وراث نوشته گردد. و دونفر که ورثه و فرد متوفی را میشناسند این فرم را امضا کنند این افراد حاظر در واقع شاهد هستند و باید در دفاتر اسناد رسمی امضای آنها ثبت شود.
4- رسید گواهی بر ار